ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΙΟΥΝΙΟΥ

ανάρτηση από: Ορεινή μέλισσα 1/6/2015

 Όπου υπήρχαν πρώιμες ανθοφορίες και ο καιρός ήταν ευνοϊκός έγινε ή γίνεται την περίοδο αυτή ο τρύγος του «ανοιξιάτικου» μελιού. Σημαντικές πηγές την περίοδο αυτή είναι το θυμάρι και το έλατο όπου συνήθως τα μελίσσια μεταφέρονται. Αρκεί ο καιρός να ευνοήσει. Βροχή τον Απρίλιο και αρχές Μαΐου, πριν την ανθοφορία του θυμαριού, ζεστός καιρός και υγροί άνεμοι την περίοδο της ανθοφορίας ευνοούν τη συλλογή. Αντίθετα, βροχή ή ξηροί και ψυχροί άνεμοι είναι πρόβλημα κατά την νεκταροέκριση του θυμαριού, ενώ «λίβας» έστω και μιας ημέρας προκαλεί διακοπή.

Για τη συλλογή μελιτώματος από τον έλατο, χρειάζονται υψηλές θερμοκρασίες και απουσία βροχής. Ο μελισσοκόμος θα πρέπει να παρακολουθεί τις συνθήκες για να ξέρει κατά πόσο μπορεί να εκμεταλλευτεί τις προβλεπόμενες «βοσκές».

1η ζώνη (Κρήτη – Νησιά Αιγαίου, Ιονίου – Παραθαλάσσιες περιοχές Πελοποννήσου – Νότιας Στερεάς Ελλάδας)

Η  Άνοιξη τελειώνει ή έχει περάσει, τα μελίσσια είναι δυνατά για να προκύψει τρύγος από μια καλή ανθοφορία και το  ευχόμαστε. Μικροδιαφορές σ’ αυτή τη ζώνη υπάρχουν ανάλογα με το μικροκλίμα και τις   επιλογές του κάθε μελισσοκόμου .

Στα νησιά το θυμάρι είναι μονόδρομος, αλλά χρειάζεται προσοχή στο καθιερωμένο κενό του Μάη, που υπάρχει έλλειψη ανθοφορίας, πριν αρχίσει η κυρία ανθοφορία ,που είναι το θρούμπι και το θυμάρι και αυτό το κανονίζει ο καιρός. Όταν είναι ανάγκη πρέπει να συντρέξει  τροφοδοσία, διεγερτική όμως για  εκτροφή γόνου, όχι για την αύξηση του τρύγου ,γιατί αυτό σημαίνει νοθεία και αντικανονικό μέλι.

Απλά δεν πρέπει να «πέσουν» που λέμε τα μελίσσια. Και για μελίσσι πάνω από 15 πλαίσια, μισό κιλό αραιό σιρόπι (1 ζάχαρη και 2 νερό) κάθε 2 μέρες ,είναι αρκετό για να μην αποθηκεύεται.

Αν όμως παρατηρηθούν ξασπρίσματα στις κηρήθρες μετά από μερικές τροφοδοσίες ,τότε πρέπει να γίνει μείωση ή διακοπή και μόλις αρχίσει η ανθοφορία να σταματήσει αμέσως η διεγερτική, γιατί θα την αναλάβει το θυμάρι. Η τροφοδοσία χρειάζεται για να πληθύνουν τα μελίσσια.

Αν τα μελίσσια δημιουργήθηκαν στην αρχή της Άνοιξης και είναι αδύνατα, να μην μετράμε πόσα είναι. Πρέπει να κάνουμε συνένωση, κρατώντας  την καλύτερη βασίλισσα ,για να αυξηθεί η σοδειά μας και μετά τα ξαναχωρίζουμε δίνοντας κελί στο καθένα από το  καλύτερο μελίσσι μας, για να κάνουμε και βελτίωση στο μελισσοκομείο μας, φροντίζοντας να κάνουμε αντικατάσταση των  βασιλισσών στο τέλος του δεύτερου χρόνου της ηλικίας τους, και  να αναπτυχθούν   το Φθινόπωρο προς ξεχειμώνιασμα (υπάρχουν αναρτήσεις και γυρίστε στα πιο παλιά της ιστοσελίδας).

Όμως η συνένωση να γίνεται 15-20 μέρες πριν την ανθοφορία για να έχουν ωριμάσει οι  συλλέκτριες. Είναι η εποχή  που αρχίζουν  τα πρώτα άνθη στα παραλιακά μέρη.

Ο λίβας βέβαια, είναι αστάθμητος παράγοντας και μπορεί να μας ανατρέψει τα σχέδια ( αλλά η μελισσοκομία έχει και  το ρίσκο της).

Χρήση βασιλικών διαφραγμάτων στα θυμάρια. Όμως αν πηγαίνει καλά η ανθοφορία δεν τα χρειαζόμαστε,τα δυνατά μελίσσια θα αποδώσουν. Αν δεν πηγαίνει καλά ,τότε χρησιμοποιούμε διάφραγμα, αλλά να εξασφαλιστεί δεύτερη είσοδος στην κυψέλη για τους κηφήνες,που είναι χοντροί και δεν χωρούν να περάσουν από το διάφραγμα ,όπως και η βασίλισσα.

Τινάζουμε  λοιπόν τον πληθυσμό στον εμβρυοθάλαμο και τα καλά πλαίσια με σφραγισμένο γόνο και μεγάλα στεφάνια μελιού τα τοποθετούμε στον πάνω πάτωμα και ας είναι το μέλι αυτό φασκόμηλο και όχι θυμάρι.

Αν δεν γίνει αυτό, τότε θα μας μπερδέψουν στον τρύγο μεγάλα και βαριά πλαίσια ,που περιέχουν και γόνο. Αυτά, χωρίς τις μέλισσες τους, τα μεταφέρουμε σε κάποια μελίσσια, που έχουμε τοποθετήσει διαφράγματα και μετά 15-20 μέρες κάνουμε ένα εντοπισμένο τρύγο και τα παίρνουμε. Κάποιοι μελισσοκόμοι στη βοσκή του θυμαριού σκοτώνουν τις βασίλισσες για να μην καταναλωθεί μέλι στην εκτροφή του γόνου.

Αυτό όμως δεν είναι σωστό, αφού ζημιά μόνο θα προέλθει από το πρόβλημα της καθυστέρησης νέας μάνας ,της γέννας, αλλά και από την αποτυχία γονιμοποίησης και ορφάνιας του μελισσιού ή μη ικανοποιητικής γονιμοποίηση. Είναι σαν να πηγαίνουμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Γιατί όλη αυτή η περιπέτεια στα μελίσσια και δική μας αγωνία, αφού τα διαφράγματα βασίλισσας είναι φθηνά και αιώνια; Όμως να είναι συρμάτινα, γιατί τα πλαστικά δεν αντέχουν στο χρόνο και πληγώνουν- αποτριχώνουν τις μέλισσες με την τριβή τους ,στις αιχμηρές γωνιές τους, όταν περνάνε από τα ανοίγματα του πλαστικού διαφράγματος.

Και κάτι σημαντικό: στα θυμάρια δεν τοποθετούμε φύλλα κηρήθρας. Αν είμαστε νέοι μελισσοκόμοι και δεν έχουμε χτισμένες ή παλιοί  και δεν φροντίζουμε να μην καταστραφούν οι χτισμένες κηρήθρες από τον κηρόσκορο, τότε θα τα βάλουμε  αναγκαστικά τα φύλλα.

Όμως υπάρχουν περιοχές με διαφορετικές δυνατότητες από τις νησιωτικές και αυτές είναι της Πελοποννήσου  και Εύβοιας, που για τα  θυμάρια ισχύουν τα ίδια, αλλά υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς στα έλατα ή στα ορεινά,. Γίνεται μεταφορά πρώϊμη στα θυμάρια και επόμενη στα έλατα  ή αντίστροφα.

Βέβαια αυτό δίνει μέλι που δεν είναι αμιγές, αλλά αρωματικό και προτιμάται στη λιανική. Και υπάρχουν και περιοχές που συνυπάρχουν έλατα και θυμάρια.

Όμως το ωραίο αυτό μέλι αν παραμείνει στην αποθήκη ή και στα βάζα συσκευασίας το ανθόμελο διαχωρίζεται από το μελίτωμα και είναι πρόβλημα για τον καταναλωτή, ενώ προκαλεί και άδικες υποψίες. Οπότε η ελεγμένη θέρμανση για λέπτυνση και ανάμειξη- ομογενοποίησης είναι επί πλέον βασανιστική διαδικασία και ενδεχόμενη βλάβη του μελιού με ανέβασμα του υδροξυλμεθιλοφουρφουράλη (HMF), που δεν πρέπει να ξεπερνάει τα επιτρεπόμενα όρια της νομοθεσίας. Πολλοί καταναλωτές ζητούν επιμόνως μέλι «άκαγο» χωρίς να γνωρίζουν λεπτομέρειες έχοντας  υποψία ότι το μέλι είναι νοθευμένο .

2η ζώνη  (Ηπειρωτική Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα – Νησιά Βόρειανατολικού Αιγαίου)

Η ζώνη αυτή είναι η πιο ευνοημένη γιατί έχει όψιμες ανθοφορίες, η σμηνουργία είναι τελειωμένη και τα μελίσσια σφραγίζουν μέλια από ανθοφορίες του Μάη (αγριοτρίφυλλα, ασφάκη, αγριόβικο, φασκομηλιές, πορτοκαλιά :προσοχή στους ψεκασμούς]).

Ένας μικρός τρύγος στα μέσα του Μάη τονώνει τη ψυχολογία, προϋπόθεση όμως για όλα αυτά είναι να έχουν κρατήσει καλές καιρικές συνθήκες, όχι άστατος  καιρός ή πρώιμος καύσωνας.

Η εποχή προσφέρεται για παραγωγή βασιλισσών ή και πολτού , γιατί υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες και μπορεί να ξεκινήσουν από την αρχή του Μάη, για παραθαλάσσιες περιοχές  και για μεγαλύτερα υψόμετρα, ακόμη και τον Ιούνη.

Χρησιμοποιούμε μελίσσια διώροφα καλά με βασιλικό διάφραγμα μεταξύ των ορόφων ή ορφανά μελίσσια με πολύ πληθυσμό που τροφοδοτούνται περιοδικά με πλαίσια σφραγισμένου γόνου από μελίσσια, που διατηρούμε στο μελισσοκομείο για αυτή τη δουλειά.

Ανάλογα με το χρόνο που διαθέτουμε και τη δυνατότητα πώλησης του προϊόντος  φτιάχνουμε μια, δύο ή τρεις ομάδες μελισσιών και δουλεύουμε την ίδια ομάδα κάθε  3ημερο.

Το ίδιο ισχύει και για τη  βασιλοτροφία για τη δημιουργία παραφυάδων για διάθεση:(Όμως είναι ειδικό κεφάλαιο και υπάρχουν αναφορές σε παλαιότερες αναρτήσεις μας).

Στη συνέχεια σχεδιάζονται  μεταφορές, τέλη Μάη με αρχές Ιούνη για έλατο ή ορεινές ανθοφορίες. Όμως τα μελίσσια που τα μεταφέρουμε  στον έλατο πρέπει να πικρίσουν, δηλαδή να έχουν πριν μεταφερθεί σε γύρες και να έχουν υποστηριχθεί με τροφοδοσία, ώστε να αυξηθεί η έκταση του γόνου τους και να έχουν αποθηκεύσει γύρη, για να ξεπεράσουν τις δύσκολες συνθήκες που υπάρχουν στα κωνοφόρα, όπου περιορίζεται η γέννα  αφού υπάρχει έλλειψη γύρης σ΄αυτές τις περιοχές.

Η μεταφορά στα έλατα γίνεται όταν υπάρχει, έχει αρχίσει, η μελιτοέκκριση και σκόπιμο είναι τα μελίσσια, τα πιο αδύνατα ,να τοποθετούνται σε δυάδες , ώστε σε περίπτωση μειωμένης απόδοσης να συνενωθούν  για να αποδώσουν περισσότερο.

Η μεταφορά στα έλατα πολύ νωρίτερα για να εκμεταλλευτούν την γύρη της χαμηλής βλάστησης  είναι σωστή ενέργεια, αλλά δεν προσφέρεται για τους μελισσοκόμους, όταν τα έλατα είναι πολύ μακριά από τη βάση του μελισσοκομείου τους.

Όμως ανάπτυξη καλής και ομαδικής συνεργασίας μεταξύ των μελισσοκόμων, μειώνει το πρόβλημα με κατανομή των επισκέψεων μεταξύ τους και αλληλοενημέρωση, αλλά και αλληλοβοήθεια ,που είναι και πολύτιμη σε δύσκολες περιπτώσεις της νομαδικής – εντατικής μελισσοκομικής εκμετάλλευσης (υπάρχουν αναρτήσεις). Τέλος ξέρουμε ότι σε πολύ ορεινές περιοχές, η Άνοιξη καλά κρατεί και υπάρχει ξανά ο κίνδυνος της σμηνουργίας.

3η  Ζώνη (Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, πολύ ορεινές περιοχές)

Στις περιοχές αυτές ο καιρός επηρεάζει τις ανοιξιάτικες ανθοφορίες και το ξεκίνημα των μελισσιών. Σε υψόμετρα  χαμηλά μέχρι 200 μέτρα χαμηλή βλάστηση (πόες) όπως αγριοράδικο, σταυρανθή, θάμνοι, ασπρόρεικο και η μελιά, παραποτάμια οι  ιτιές  και τα καραγάτσια μέσα στα ρεύματα και οι καλλιέργειες της αμυγδαλιάς δίνουν το πρώτο ξεκίνημα.

Θάσο και Χαλκιδική, όσα μελίσσια έμειναν στα πευκοδάση για ξεχειμώνιασμα και ο Χειμώνας ήταν ήπιος, όπως αυτή τη χρονιά 2013 ,τα δυνατά μελίσσια έδωσαν πρώτο τρύγο και τώρα μέσα στο Μάη έρχεται το δεύτερο μισό της Άνοιξης, που θα αποδώσει ανθόμελο.

Αρχές Μάη η ακακία σε τεχνητές συστάδες της δασικής υπηρεσίας και σε αγροτικά αγροτεμάχια θα δόσει καλό αποτέλεσμα.

Το μέλι της ακακίας είναι αρωματικό, αλλά διαρκεί λίγο η απόδοσή του, λίγο περισσότερο από 10/ήμερο. Το παλιούρι αν πετύχει δίνει ωραίο ανθόμελο, αλλά προκαλεί και αύξηση σμηνουργίας, ειδικά αν οι βροχές κρατήσουν για μέρες τις μέλισσες μέσα στις κυψέλες.

Οι αγριορίγανες προσθέτουν το δικό τους άρωμα και η λαδανιά δίνει ποσότητες γύρης. Οι καστανιές έρχονται μετά το παλιούρι ,για να γεμίσουν τα μελίσσια με γύρη, που είναι χρήσιμη για τη μεταφορά στα πεύκα και κάποιες χρονιές  μελώνουν και δίνουν τρύγο καστανόμελου, που  αν δεν προκύψει αυτό, τότε τα μελίσσια πρέπει να ταϊστούν κατά την παραμονή τους στην καστανιά.Καλύτερα με σιρόπι και στην ανάγκη με ζυμάρι για μακρινά μελίσσια.

Οι φλαμουριές συμπίπτουν σχεδόν με την καστανιά και δίνουν αρωματικό μέλι. Η καλλιέργεια φακελωτής όπου είναι δυνατό ,δίνει νέκταρ και γύρη.

Μετά τον ανοιξιάτικο τρύγο σκεπτόμαστε το πρώτο «βάρεμα» του πεύκου και η προετοιμασία των μελισσιών είναι στο δίμηνο Μαίου   – Ιουνίου, περιμένοντας την πρώτη μελιτοέκριση Ιούλιου-Αυγούστου.

Αλλά μέσα σ’ αυτό το διάστημα υπάρχουν και άλλες μελισσοκομικές εργασίες: (συλλογή γύρης, παραγωγή βασιλικού πολτού, καταστολή σμηνουργίας, δημιουργία παραφυάδων ή παραγωγή βασιλισσών και να αποθηκεύσουμε γύρη για ενδεχόμενες τροφοδοτήσεις των μελισσιών μας).

Για τον έλεγχο και την καταστολή της σμηνουργίας, έχουμε κάνει  αρκετές αναρτήσεις ,που  τις επισκέπτεστε και το χαιρόμαστε.

Πηγές: Μελισσοκομική Επιθεώρηση, Τηλ.:2392091575.(Επιλεκτική απόδοση) & www.omse.gr
Το είδα: tomelissi.wordpress.com